شناخت سنگ و دسته بندی آن

بعضی متریال ها متریال های خوبی هستن اما مردم میترسن ازشون استفاده کنن و اگه ما بتونیم این متریال هارو باب کنیم، برامون خیلی برگ برنده است. مثل سنگ.

حالا سنگ چه ویژگی هایی داره؟ به درد میخوره یا نه؟ تو این مقاله قراره به همین نکات بپردازیم.

سنگ گستردگی خیلی زیادی داره و پرکاربردترین متریال نمای ساختمون هست. یعنی هرکسی که بخواد برای نما چیزی انتخاب بکنه، گزینه اول سنگه. و حالا خوشبختانه یا متاسفانه یک اتفاقی هم که تو ذهن خریدارهای ساختمون هست، اینه که ما اگه استفاده کنیم، ساختمونی که میخوایم بخریم اگه نماش سنگ باشه، احتمالا ساختمون بهتریه. چون متریال گرون تری استفاده کرده.

پس چی شد؟ تو ذهن خریدار این هست که متریال سنگ، متریال گرونی هست و ساختمونی که نمای سنگ نیست، داخلش هم خوب کار نشده. حتی بعضی از کارفرما ها به من میگن آقای مهندس میترسم برم سمت آجر، میترسم برم سمت میکروسمنت و امثالهم. چون خریدارهای من، فلانی نماش سنگه، پس گرون تره. چون تو نما هزینه شده پس داخل هم درست هزینه شده و این صحبت ها که خب حس اشتباهیه.

البته این موضوع تو بعضی از شهرها داره اصلاح میشه و تو بعضی از شهرها اصلاح شده. مثل اصفهان. اصفهان با اینکه خودش معدن سنگه اما اکثر ساختمون ها آجره. البته به واسطه ضابطه ای که شهرداریشون براشون گذاشته (فکر میکنم باید 60 درصد نمای ساختمون، آجر باشه) پس تو بعضی از شهرها داره اصلاح میشه، تو بعضی شهرها هم اصلاح شدنش سخته اما بالاخره این اصلاح اتفاق میفته.

حالا ما می خوایم بریم سراغ سنگ. بعد از گچ (که در داخل همه ساختمون ها هستش)، پرکاربرد ترین متریال ساختمونی هست و توی بحث نما، پرکاربرد ترین متریال نما هست.

نکته بعدی اینکه مصالحی که تو نما میتونه استفاده بشه چندتا ویژگی داره: اول اینکه مصالح مورد استفاده در نما باید مقاومت کافی در برابر اقلیم رو داشته باشن. در برابر نور، در برابر باران و رطوبت، در برابر سرما و گرما.

و اکثر سنگ هایی که امروز معرفی می کنم این ویژگی رو دارن و برای نما مناسبن.

مورد بعدی اینه که متریالی که استفاده می کنیم باید با کاربری بخونه. یکی از ویژگی های سنگ اینه که با کاربری مسکونی خیلی میخونه. چه کلاسیک باشه چه مدرن، روش میشینه. برای اداری چون بهتره حجم شیشه بیشتری داشته باشه، شاید با متریال های دیگه هم خوب بشه اما یک ویژگی که داره، اونم اینه که با کاربری مسکونی خیلی میخونه و اصلا به خاطر همینه که چسبیده به کاربری مسکونی.

مسئله بعدی این هست که وضعیت اقتصادی پروژه ما باید با مصالحی که استفاده می کنیم بخونه. یک ویژگی خیلی خوب داره و تو بازار متری 250 هزارتومن و 200 هزارتومن هم هست که خیلی سنگ سطح پایینی هست و متری 5 میلیون هم هستش،متری 10 میلیون هم هستش و برای همین میتونی اون رو با وضعیت اقتصادی پروژه ات هماهنگ کنی. پس میبینی؟ همه فاکتورهایی یک متریال خوب برای نما لازم داره در اون هست.

و از اونجاییکه ما تو تمام اقلیم هامون سنگ داریم، تو کویر داریم، تو اقلیم کوهستانی زیاد داریم، تو شمال داریم چون متریال غالب بستر زمین هست دیگه و تو همه اقلیم ها هستش. حالا درسته تو اقلیم کویر عنصری مثل خاک و آجر متریال اقلیمی تری هست، یا تو شمال ممکنه چوب این حالت رو داشته باشه اما همه جا متریال بیس و بستر زمینه، پس همه جا قابلیت کاربرد داره حتی از لحاظ اقلیمی بودن هم این آپشن رو داره.

از طرف دیگه هزینه نگهداریش به شدت کمه و یک متریال آشناست. وقتی به کارفرما میگی سنگ تراورتن زدم میدونه چیه، خریدار میدونه چیه، تویی که داری این مقاله رو میخونی به احتمال زیاد میدونی چیه. اگرهم نمیدونی، نگران نباش. تو مقالات معمارنما بهت میگم. اینجا عکس تراورتن رو هم براتون میذارم.

ولی میدونی، سنگ یک متریال آشناست. اما آجر با وجود اینکه یک متریال ایرانی هست، گنگه. آجر نسوز چجوریه؟ تولیدش چطوره؟ کی تولید کرده؟ کجا تولید میشه؟ خیلی گستره زیادی داره. اما این رو همه میشناسن و میدونن چیه. اگر هم نمیدونن، با یک سرچ ساده گوگل میتونن پیدا کنن. حتی لازم نیست برن نمونه ببینن. شهر همه جا هستش و برای همین متریال آشنایی هست. معدن هاش تو ایران خیلی زیاده. دارم علت هایی که پرکاربرد هست رو بهتون میگم. تو ایران کلی معدن سنگ داریم. خارج ایران هم همینطور. هرجایی که کوه هست میتونن کوه رو بتراشن و اون رو فراوری کنن و این تنوع معادنش باعث میشه برای جنس اونها تنوع بالایی داشته باشیم، تنوع قیمت هم داشته باشیم.

بحث دیگه ای هم که هستش، سنگ تو همه جا کاربرد داره. تو نما میتونه باشه، تو کف پله میتونه باشه، تو دیواره پله میتونه باشه، تو طراحی داخلی میتونه باشه، بین کابینتی در آشپزخونه میتونه باشه، تو حموم دستشویی میتونی کار کنی، کف پارکینگ میتونی کار کنی، همه جا میتونی ازش استفاده کنی. ینی صفر تا صد نازک کاری ساختمونت رو میتونی با این ببندی. پس از این نظر یک متریال پرکاربرده. حالا درسته اگر کل پروژه رو با سنگ ببندی گرون میشه، ولی شدنیه.

فقط حتما حواست باشه که سنگ نما باید حتمابا کیفیت باشه.

از لحاظ زمین شناسی ما سه دسته سنگ داریم. من نمیام به شما بگم بچه ها سنگ های آذرین به این صورت هستن و تشخیصش اینجوریه و … . نه اصلا. دونه دونه سنگ های پرکاربرد در صنعت ساختمان رو باهم نگاه می کنیم و ویژگی های مخصوص اون رو که لازمه تو بدونی مثلا این نرم تره، این خش پذیره، این سفته و … اینارو بهتون میگم. اما اینکه ویژگی های زمین شناسیش چیه اونا دیگه کار من معمار نیست. میدونی چی میگم؟ لازم نیست اینارو بدونی.

مورد بعدی اسم معادن رو لازمه یاد بگیریم؟ نه اصلا! چرا میخوای خودتو درگیر کنی؟ نه من، بلکه هرکس دیگه ای که میخواد کار بکنه هروقت سوال داره میره محل های فروش سنگ که تو شهرشون هست، سوال میپرسه. الان که انقدر زیاد شده آنلاین میتونن به سوالاتتون جواب بدن و آنلاین نمونه هارو ببینین. مثلا زنگ میزنی میگی سنگ مشکی بدون رگه برای نمای ساختمون به من چی معرفی میکنی؟ بعد بهت معرفی میکنه.

یا مثلا زنگ میزنی میگی عسلی برای نمای ساختمون چی معرفی می کنی؟ یا بافت دار مثلا سفید برای کف پله چی به من معرفی میکنی؟

میدونی چی میگم؟ زنگ میزنی یا حضوری میری صحبت می کنی راهنماییت میکنن.

درسته یه سری سنگ هارو بشناسی خوبه. اینکه مثلا بدونی فلان لاشتره خیلی خوبه اما لازم نیست خودتو بکشی و مثل جدول مندلیف دونه دونه بشینی اینا رو حفظ کنی! نه! هرجا نمیدونی میگی این رو نمیدونم.

حالا نکته ای که هستش من تو مقالات سعی میکنم یکمی در مورد ظاهر سنگ ها بهتون بگم. مثلا بچه ها تراورتن یک سری حفره هایی توش هست. تو اونو که ببینی دیگه از این به بعد حدست اینه که اگر سنگ حفره داری من دیدم، به احتمال زیاد تراورتن هست. اما آیا این حرفی که من به تو میزنم یک قانونه؟ نه! عرفا تو صنعت ساختمون وقتی به همچین چیزی برخورد میکنی احتمال 80-90 درصد این جوابه. میدونی چی میگم؟ بازم چون دنیای گسترده ایه که ممکنه هر روز یه معدن دیگه ای تو یه جای دنیا کشف بشه و سنگی با ظاهر تراورتن ولی با ویژگی های مرمریت پیدا بشه. برای همین هیچ آیه ای نیومده که این نکته برای این برقراره. اما سعی میکنم درباره ظاهر هم یه توضیحی بهتون بدم که بتونین راحت تر شناساییش کنین.

الان هم من نحوه تولید از خود معدن رو بهتون میگم و پله پله میایم جلو و انواع اون و درنهایت فراوری های اون و نکات خاصی که ممکنه در مورد اجراش باشه رو در مقالات آینده بهتون میگم.

ما سه دسته سنگ داریم : رسوبی، آذرین و دگرگونی. مهمه من بدونم اینا چیه؟ نه مهم نیست. فقط برای اینکه اگر من گفتم رسوبی، بدونین چیه و گیج نشین بهتون میگم.

سنگ رسوبی:

سنگی هست که به مرور زمان (ممکنه مثلا پنج هزار سال طول بکشه) لایه های مختلف اومدن رو هم نشستن و این رو به وجود اومده.

برای همین معمولا توی سنگ های رسوبی “رگه” دیده میشه. قطعی رگه دارن؟ نه. ولی به احتمال زیاد تو مدل خاصی مثل مرمریت که رسوبی هست رگه رو میبینین.

سنگ آذرین:

کوه آتشفشان دیدین دیگه حتما. آتشفشان که فوران می کنه، این مواد مذاب ترکیب سنگ و فلز و املاح و … میریزن بیرون و سفت میشن و یکسری معادن به وجود میاد.

یا حتی ممکنه داخل خود کوه آتشفشان های غیر فعال یکسری معادن داشته باشیم. و این ها سفت شدن و سنگ آذرین به وجود اومده.

یعنی سنگی که از آتش به وجود اومده. مثل سنگ پا یا اونهایی که معمولا دون دون هستن. در اثر سرد شدن مواد مذاب به وجود اومدن.

سنگ دگرگونی:

به سنگ دگرگونی، سنگ های رسوبی که با حرارت زمین به جای اینکه رسوبی بمونن به دگرگونی تبدیل شدن. ینی بیسشون رسوبی بوده و به دگرگونی تبدیل شدن.

خب. وقتی میخوایم انها رو دسته بندی کنیم چجوری اون رو نام گذاری می کنیم؟ چندتا آیتم داریم:

جنس: جنس سنگ مهمه. مثلا تراورتن، گرانیت (اگر نمیدونی چیه نگران نباش)، ترامیت، مرمر، مرمریت.

محل استفاده: محل استفاده اش مهمه. مثلا سنگ نما ست ، کف پله است، کفه (مثلا کف پارکینگ یا هرجای دیگه ای).

رنگ: رنگش هم مهمه و میشه در نامگذاری اون استفاده کرد. مثلا سنگ تراورتن نمای عسلی، یا سفید،کرم، مشکی، طوسی، سیلور، هلویی، قرمز، لیمویی، شکلاتی یا هرچی.

نقش: برای نامگذاری خیلی لازمه نقش اون رو بدونی. مثلا موجدار، بی موج، ابر و بادی و … .

معدن سنگ: در نامگذاری، معدن هم استفاده میشه. مثلا سنگ نطنز ، عباس آباد ، ابیانه و … .

تولید سنگ (فرآوری) : سنگ مورد نظر چه فرآوری داره؟ مثلا صیقلی هست؟ ساب خورده است؟ چرمی هست؟ فلِیم هست؟ شیدار داره؟ یا هر چیز دیگه ای که ممکنه باشه.

این دسته بندی تو میشه. مثلا میشه:

سنگ تراورتن نمای سفید موج دار عباس آباد با فراوری ساب خورده. سنگ گرانیت بین کابینتی یا داخلی مشکی موجدار یا رگه دار لاشتر با فراوری چرمی. تو عملا با این کار سریع میدونی که من چه اسمی دارم و اینا رو به هم وصل میکنی و اسمش رو بدست میاری. پس این شد یک نکته.